Trong cái nôn nao đón Tết trong tiết trời đã bước sang độ cuối tháng Chạp. Khi lòng người đang hối hả hướng về quê hương để vui cái Tết đoàn viên, sum vầy, trong cái không khí đất trời vào xuân ấy thì rộn ràng bên bếp lửa đỏ tiếng lách tách nổ giòn của mẻ nếp vỏ đang bỏng phồng tinh ươm.
Những ngày cuối năm, mấy ang nếp mèo cấy gặt hôm tháng bảy được đem ra để làm bánh Tết. Trong kí ức Tết có nhiều hương vị đặc trưng, nhưng có một loại bánh vô cùng đặc biệt. Mà chắc chỉ có những ngày Tết mới được thưởng thức cái ngon ngọt thơm bùi của món bánh này: Bánh Cổng.
Bánh Cổng thơm ngon được làm từ những hạt nếp mèo chắc mẩy. Đem mớ nếp cho vào cái chảo gang nóng giòn mà rang cho nổ phồng lách tách. Nhà nào cũng rang phồng tỏa hương thơm lừng cả xóm. Tụi trẻ con háo hức xin những mẻ bỏng đầu tiên để thưởng trọn cái giòn dẻo thơm nồng. Mẻ bỏng nếp rang phồng mẹ đem chia cho mấy đứa nhỏ hì hục nhặt nhạnh vỏ trấu, mấy cái đầu tụi nhỏ chụm vào nhau nhặt nhạnh có lẽ sẽ là kí ức theo ta mãi trong cả cuộc đời nếu ai đã từng sống trong thời khắc vui vầy ấy.
Nhặt vỏ trấu trong bỏng nếp
Làm Bánh Cổng cực nhất là cái đoạn nhặt nhạnh những thớ trấu còn sót lại trong đám bỏng ấy. Ngoài ra còn cơ man những công đoạn khác đòi hỏi sự tỉ mẫn để cho ra đời những chiếc Bánh Cổng chứa đượm cả tình nồng ý hậu cho ngày Tết an nồng yên vui.
Bánh Cổng ngon phải được quyện trong đường bát thắng già cho gừng giã nhuyễn vào cho dậy mùi. Rồi đem trộn bỏng nếp vào trong nồi đường thắng già ấy trộn cho hòa lẫn vào nhau để từng hạt bỏng đều ủ đều đường ngọt. Công đoạn tiếp nối đem cho vào khuôn để in thành bánh. Sở dĩ gọi là Bánh Cổng bởi cái khuôn làm nên nó vuông vức như chiếc cổng nhà, bỏng quyện đường sánh chặt trong chiếc khuôn, rồi được ép chặt, người thợ làm bánh đóng nghe cộc cộc vang đều để cho chiếc bánh được định hình. Sau đó được đem hong khô trên mẻ lửa đỏ rực, những ngày cuối năm ngồi bên lò hong bánh vừa ấm áp, vừa nghe cái mùi hương sực dậy bung tỏa thật dịu ngọt. Nhón tay bẻ mấy cái cạnh bánh giòn rộm cho vào miệng, từng hạt bỏng như tan ra sao mà ngon quá đỗi…
Những ngày Tết đã cận kề, mấy cái lò gang lửa đã đỏ rực, những hạt nếp tròn căng phồng thành bỏng, tiếng cộc cộc đóng bánh lại vang lên. Những nếp nhà phảng phất khói từ mẻ bánh mùi hương sực thơm quyện trong làn sương mỏng. Cái nôn nao mong đợi lại trỗi dậy trong lòng người sao mà thân thương quá đỗi, Tết về mang ấm áp yêu thương…